बिहारी
| जम्मा जनसङ्ख्या | |
|---|---|
| १२.६ करोड (भारतको जनसङ्ख्याको १०.०७%)  | |
| उल्लेखीय जनसङ्ख्या भएका क्षेत्रहरू | |
| बिहार, भारत भारत र पाकिस्तानका विभिन्न ठुला सहरहरू | |
| भाषाहरू | |
| भोजपुरी , अङ्गिका, मैथिली, मागही, हिन्दी, उर्दु | |
| धर्महरू | |
बहुमत: हिन्दु धर्मअल्पसङ्ख्यक:  इस्लाम | |
| सम्बन्धित जातीय समूह | |
| अन्य आर्य जाति |
बिहारी भारतको बिहार राज्यका बासिन्दाहरूलाई दिइएको एक नाम हो। बिहारीहरूलाई तीन मुख्य आर्य जातीय भाषावादी समूहहरू, भोजपुरी, मैथिल र मगधीहरूमा विभाजित गर्न सकिन्छ। तिनीहरू पनि विभिन्न वंशानुगत जाति समूहहरूमा विभाजित छन्। आज बिहारमा, बिहारी पहिचानलाई जाति / कुल, भाषिक र धार्मिक पहिचानको लागि गौण रूपमा हेरिन्छ तर अझै पनि यो ठुलो भारतीय पहिचानको उपसमूह हो।[१]
बिहारीहरू भारतभरि र छिमेकी देशहरू नेपाल, पाकिस्तान र बङ्गलादेशमा पाइन्छन्। सन् १९४७ मा भारतको विभाजनको समयमा, धेरै बिहारी मुसलमानहरू पूर्वी बङ्गालमा बसाइँ सरेका थिए (यसको नाम पूर्वी पाकिस्तान राखियो; पछि बङ्गलादेश बन्यो)। विभाजनको कारण पाकिस्तान (पहिले पश्चिम पाकिस्तान) को मुहाजिर जनतामा पनि बिहारी मानिसहरूको राम्रो प्रतिनिधित्व छ।
इतिहास[सम्पादन गर्नुहोस्]
बिहार विश्वको सबैभन्दा लामो बसोवास भएको स्थानमध्ये एक हो जसको इतिहास नवपाषाण युगको हो। त्यसबेलादेखि नै बिहारीहरू लामो समयदेखि दक्षिण एसियाली इतिहासका केही महत्त्वपूर्ण घटनाहरूमा संलग्न हुँदै आएका छन्। बिहारीहरू नन्द साम्राज्य, मौर्य साम्राज्य र गुप्त साम्राज्य सहित मगधमा आधारित धेरै महान साम्राज्यका संस्थापकहरू थिए। यी सबै साम्राज्यहरूको राजधानी पाटलिपुत्र (आधुनिक पटना) मा थियो। भारतका दुई प्रमुख धर्मको उत्पत्ति पनि बिहारमा भएको छ। बौद्ध धर्मका संस्थापक गौतम बुद्धले बिहारको बोधगयामा बुद्धत्व प्राप्त गरेका थिए। जैन धर्मका संस्थापक महावीरको जन्म उत्तर बिहारको वैशालीमा भएको थियो।[२]
भाषा[सम्पादन गर्नुहोस्]
हिन्दी राज्यको आधिकारिक भाषा हो। मैथिली (बज्जिका बोली सहित ६.१ करोड भाषीहरू जसमा भारतमा १.१ करोड भाषीहरू छन्), र उर्दु राज्यका अन्य मान्यता प्राप्त भाषाहरू हुन्। राज्यका अपरिचित भाषाहरू भोजपुरी (६ करोड), अङ्गिका (३ करोड) र मगही (२ करोड) हुन्। भोजपुरी र मगहीहरू सामाजिक भाषिक रूपमा हिन्दी क्षेत्रका भाषाहरूको भाग हुन्, त्यसैले उनीहरूलाई राज्यमा आधिकारिक दर्जा दिइएको थिएन। बिहारी भाषाहरू बोल्नेहरूको सङ्ख्या अविश्वसनीय स्रोतहरूको कारण गणना गर्न गाह्रो छ।[३]
सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]
- ↑ Brass, Paul R. (२००५), Language, Religion and Politics in North India, iUniverse, पृ: ६९, आइएसबिएन 978-0-595-34394-2।
- ↑ Titze, Kurt; Bruhn, Klaus (१९९८), Jainism: A Pictorial Guide to the Religion of Non-violence, Motilal Banarsidass Publ., आइएसबिएन 9788120815346।
- ↑ "The Bihar Official Language Act, 1950", Cabinet Secretariat Department, Government of Bihar, १९५०, मूलबाट १३ अप्रिल २०१५-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ९ अप्रिल २०१५। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १३ अप्रिल २०१५ मिति